RECENZJA

Gramofon Bergmann Audio Magne - nazwa godna zapamiętania
ANTHONY KERSHAW, 9 czerwca 2014

Po raz pierwszy zetknąłem się z gramofonami Bergmann Audio podczas eventu branżowego u lokalnego dealera. Zanim cokolwiek na ich temat usłyszałem, zakochałem się w tych duńskich pięknościach zaprojektowanych w stylu Bauhaus. Proste linie, prosty design i łożysko powietrzne, tangencjalne ramię prowadzące, które wyglądało tak elegancko jak gramofon, do którego byłem przywiązany. Większość ramion wykorzystujących łożysko powietrzne i tangencjalne prowadzenie sprawia trudności w instalacji i konserwacji, byłem więc podwójnie zaintrygowany faktem, że pomimo wykorzystania obu tych skomplikowanych technologii, ramię Bergmann wydawało się zaskakująco proste w obsłudze.

Bergmann Audio wykonują trzy gramofony - modele Sindre, Sleipner oraz, najmniej kosztowny, Magne. W mitologii nordyckiej "magne" oznacza "siła". Magne był synem nordyckiego boga Thora.

Ramię Bergmann Audio Magne
Powietrze

Łożysko gramofonu wystawione jest na wiele napięć, a każde z nich przyczynia się do degradacji dźwięku. Lekarstwem na tę bolączkę jest wykorzystana w modelu Magne próżniowa pompa, która dostarcza powietrze wspierające zarówno łożysko, jak i samo ramię. Projektant Johnnie Bergmann wyjaśnia: „Łożysko wspierane powietrzem, które jest wolne od tarcia, redukuje do minimum szumy łożyska, a jednocześnie zapewnia niespotykaną stabilność prędkości. Prowadzone liniowo ramię z łożyskiem powietrznym również zyskuje przez zastosowanie technologii łożyska powietrznego. Ramię ślizga się bez żadnego tarcia, jedyny kontakt z gramofonem następuje poprzez końcówkę igły i kabel ramienia”. Bergmann sugeruje, że „niespotykana wolność od tarcia w łożysku wyraża się w fascynującym timingu muzycznym, gdzie niuanse i detale są naturalną częścią transparentnego i żywego obrazu akustycznego. Gramofony Bergmann doceniane są, między innymi, za niespodziewanie szybką i bardzo efektywną reakcję na bas”. Więcej o brzmieniu później. Teraz wróćmy do tematu wykorzystania powietrza.

Niezależna, cicha pompa próżniowa (nie ma potrzeby zamykania jej w szafie w innym pokoju) wyposażona jest w filtry kurzu i zbiorniki pozwalające na uzyskanie suchego i czystego strumienia powietrza. Pompa zasila talerz, który unosi się na cienkiej warstwie powietrza, oraz ramię Magne. Wolny od tarć ruch aluminiowej rurki ślizgowej w przód i w tył naprawdę robi wrażenie. Ramię wykonane jest z aluminium i węglanów, a w wytłumionej wewnątrz rurze ramienia zawieszona jest przeciwwaga. Regulacja obejmuje VTA, przewieszenie i poziomowanie. Wewnątrz możemy znaleźć wysokiej jakości miedziany kabel Litz z zaciskami z miedzi powlekanej złotem oraz wtyki RCA, XLR i DIN. Masa wynosi 11 gramów.

A teraz, weź głeboki oddech.

Plinta ma grubość 45 mm i wykończona jest niemal namacalną matową czernią. Stanowi solidną podstawę, na której z łatwością zmieści się szerokie ramię prowadzone liniowo. Strumień powietrza płynący zarówno do ramienia jak i talerza można indywidualnie dopasować na tyle plinty. Model Magne wykorzystuje aluminiowy talerz/poliwęglanową matę o wadze 5,5 kg oraz stalowy szpindel, polimerowe łożysko o niskim tarciu. Talerz dolny również jest wykonany z aluminium i waży 1,5 kg. Urządzenie posiada silnik DC oraz napęd paskowy. Bergmann oferuje docisk płyty 300 g, który sprawdza się doskonale. Na wierzchu plinty znajdziemy przełącznik prędkości, dwa przyciski Play/Stop (z małymi świecącymi na niebiesko kontrolkami) oraz dwa mniejsze przyciski do dostrojenia tonu i prędkości (model Magne posiada oddzielny zasilacz).

Instalacja

Instalacja wydaje się dość prosta, jak na tak zaawansowaną i elegancko podaną analogową technologię. Jednak jeśli wydaje ci się, że jesteś dobry w regulacji plinty, Bergmann sprawi, że spokorniejesz. Ramię regulowane jest za pomocą dwóch śrub na podstawie. I tutaj postanowiłem się wycofać. Po rozmowie z dystrybutorem, poprosiłem technika aby zajął się wszystkim, co związane z geometrią, matematyką i dźwigniami. Tak, tak, wiem co powiecie. Co ze mnie za audiofil? Przyznaję, w obliczu wartego 18.000 dolarów zestawu, który nie jest moją własnością, jestem tchórzem. Sądzę, że istnieją trzy typy miłośników winyli - nowicjusze, entuzjaści i eksperci. Jeśli należysz do grupy ekspertów, instalacja nie sprawi ci problemu. Jeśli znajdujesz się w którejś z pozostałych grup, proponuję zaprosić do domu fachowca, który zainstaluje sprzęt. Lepiej być zapobiegliwym niż później żałować. Każdy szanujący się dystrybutor firmy Bergmann będzie oferował taką usługę.

Doradzi też zapewne osadzenie sprzętu na porządnej podstawie, a nie jakiejś półce zmontowanej na poczekaniu. Zresztą, taki sprzęt i tak będziesz chciał zaprezentować jak najlepiej. Ulegniesz też z pewnością namowom na zakup wysokiej jakości wspomagaczy dla twojego zestawu. Ferrari nie może przecież jeździć na zwyczajnym paliwie.

Byłem właśnie w trakcie recenzowania przedwzmacniacza stereo Audia Flight Strumento nr 1 (16,400 CAD$) oraz wzmacniacza mocy stereo Audia Flight Strumento nr 4 (25,000CAD$) więc miałem ochotę użyć doskonałego phono stage'a FL Phono tej samej firmy (6,100CAD$). Również niedawno wychwalałem wkładkę Ortofon Blue, jednak pomyślałem, że aby sprostać tak szlachetnemu designowi ramienia/gramofonu trzeba pójść o krok dalej. Chciałem użyć Clearaudio Titanium, mojej ulubionej wkładki, będącej swoistym arcydziełem, jednak była w tym czasie niedostępna. A ponieważ moja wkładka Clearaudio Concerto była akurat poddawana konserwacji, pożyczyłem wkładkę Ortofon Cadenza Red (1,219$). Z uwagi na cenę jest ona bardzo popularna i ma wszystkie właściwości "kolorowych" wkładek Ortofon a także wiele właściwości (głównie w zakresie kontroli i dokładności barwy dźwięku), którymi szczycą się bardziej kosztowne wkładki.

Talerz Magne
Brzmienie

"Brzmienie" gramofonu to za każdym razem żywy i dojrzewający eksperyment. Wiele absurdalnych detali takich jak nastrój, pogoda, właściwości płyty, temperatura igły czy kurz mogą wpływać na odbiór brzmienia gramofonu. Ostatecznie jednak za to kochamy analogowy sprzęt – za jego kaprysy, związane z nim poszukiwania i odkrywanie tego, co kochamy i czego nie znosimy. To jak z miłością, nieprawdaż? Przez trzy miesiące wsłuchiwałem się we wszystkie nastroje, jakie gramofon uwalniał. Okazuje się, że elegancka technologia może obrócić część tego, co postrzegamy jako kaprysy, w coś zupełnie nieszkodliwego.

W związku z tym, mam dla was wieści, winylofile. Może okazać się, że wasze poszukiwania, a przynajmniej ból z nimi związany, się zakończyły,. Magne to w najwyższym stopniu doskonały gramofon, który dostarcza mocnych, solidnych wrażeń zachowując jednocześnie ciepłe i bogate analogowe brzmienie, które pokochasz. W muzyce słychać "miejsce", szeroką i głęboką scenę, cymbały brzmią jak cymbały, dźwięk i rezonans kastanietów to coś więcej niż pojedyncze, krótkie dźwięki, flet wędruje pod jedwabistymi instrumentami smyczkowymi, które brzmią jak... smyczki, a instrumenty dęte, które często brzmią tak, jakby znajdowały się w nieładzie, Magne potrafi rzetelnie zlokalizować w miejscach, gdzie umieścił je dyrygent.

Dla przykładu, głos Franka Sinatry (Nice'N'Easy 180 g LP) brzmi jak część muzycznej konstrukcji przemyślanej przez Nelsona Riddle'a, a nie sztucznie i kalejdoskopowo. Zadziwia poziom kontroli, jaką ma ramię Magne Tone Arm nad rowkami. Nie mam wielkiego doświadczenia z ramionami prowadzonymi liniowo, ale z tego co słyszę tu, podoba mi się. I ta technologia wykorzystująca strumień powietrza! Bergmann pięknie to wymyślił. To prawdziwa przyjemność oglądania i słuchania. System Magne to z pewnością wielka zmiana, która dla wielu odbiorców może okazać się zmianą na całe życie. Sądzę, że żaden kupujący nie pożałował wydanych pieniędzy.

Na kilku utworach postanowiłem sprawdzić jak Magne radzi sobie ze złym nastrojem. Ramię i wkładka poradziły sobie bezbłędnie z działami wytoczonymi przez słynną uwerturę Telarc 1812 Czajkowskiego. Bardziej martwi mnie stabilność fortepianu. Jeśli dokładność prędkości na gramofonie nie jest celna, fortepian może brzmieć w sposób rozmyty lub chwiejny. Sprawdziłem też oryginalne, mocne wykonanie Beethovena Wilhelma Kempffa. Słynny fragment Sonaty Księżycowej był na tyle czysty i muzykalny, na ile pozwalały moje głośniki. Żadnego rozmycia, żadnej chwiejności. Zachwycająco.

Poziom zakłóceń z płyty na płytę był równie niski. Jest coś magicznego w chwili, gdy gorliwy kolekcjoner winyli słucha płyty i uświadamia sobie, że właśnie słyszy jakie było życzenie inżyniera dźwięku czy producenta. Problematyczne mogą okazać się moje płyty Klemperer/Philharmonia/Beethoven Symphonies/EMI oraz Beecham/RPO/Haydn Symphonies/EMI Mono. Ogrom muzykalności na cienkiej warstwie (a raczej skorupie) trzasków i mglistości. Płyty były czyszczone i konserwowane, ale nie na wiele się to zdało. Jestem prawdopodobnie ich trzecim lub czwartym właścicielem. Synergia wspaniałego designu Johnniego Bergmanna wyczyściła je bez naruszania winylowego połysku, jeśli wiecie co mam na myśli. Oczywiście, że wiecie. Przecież kochacie winyl tak, jak ja.

A co z "rytmem i tempem", o których wspomina niemal każda recenzja gramofonu? Nie mam pewności, co to właściwie jest. W zasadzie uważam, że to stek bzdur (rytm to "przepływ muzyki w czasie" a tempo, jak sądzę, oznacza prędkość. Mam rację?). Wyjątkowość Magne polega na tym, że pozwala on przebić się prawdziwym intencjom muzyków - subtelność, moc, emocje, mały nacisk tu i ówdzie, możliwość artystycznego wyrazu. Usłyszycie, a przynajmniej mam taką nadzieję, różnicę w barwie dźwięku orkiestr, ich różne tonacje, różnicę pomiędzy Fournierem a Tortelierem, Rampalem a Pahudem, Szigetim a Szeryngiem. Jeśli jeszcze zainwestujesz we wkładkę, poczujesz różnicę nawet lepiej niż ja. Ramię Magne Tonearm ciężko będzie pokonać nawet Goldfingerowi.

Podsumowanie

Kolejny raz, rzetelny, bystry projektant-audiofil osiągnął technologiczny szczyt. Efekt to podana w bardzo atrakcyjnym opakowaniu "skomplikowana" technologia, która brzmi doskonale, nie robiąc przy tym szumu dookoła siebie. Można to porównać do kupowania sosu Marinara. Tak głęboko wchodzisz w ten produkt, jakbyś sos, który kupujesz, wcześniej własnoręcznie wykonał i jeszcze nalał go do butelki. Na mnie działa to uskrzydlająco. Chcę rzeczy najlepszych. Jestem rozpieszczony, przyznaję. Żona musi trzymać mnie w ryzach. Jednak zestaw Bergmann Audio Magne jest tak dobry, że zrobię wszystko, aby trafił do mojego pokoju odsłuchowego na stałe. Bardzo mocno polecam.